Ukidanje američkih sankcija Miloradu Dodiku i njegovom krugu saradnika predstavlja signal mogućeg zaokreta u politici druge Trumpove administracije prema Bosni i Hercegovini i širem prostoru Zapadnog Balkana. Sankcije, koje su ranije uvedene zbog korupcije i sistematskog podrivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, godinama su bile ključni instrument međunarodnog pritiska na aktere koji potkopavaju ustavni poredak zemlje. Njihovo iznenadno ukidanje, praćeno intenzivnim lobističkim aktivnostima u Washingtonu, otvara niz ozbiljnih pitanja o budućem smjeru američke politike u regiji, piše Just Security.
Ključnu ulogu u ovom procesu imali su registrovani lobisti u Sjedinjenim Američkim Državama, među kojima se posebno ističe bivši guverner Illinoisa Rod Blagojević, pomilovan od strane predsjednika Trumpa. Blagojević i ostali zastupnici Republike Srpske koriste narativ o „progonu Srba“ i „ugroženosti hrišćanskih vrijednosti“, što se uklapa u širi ideološki okvir nacionalističkih i desno-populističkih pokreta koji posljednjih godina jačaju i na dijelu američke političke scene. Prema registrima Zakona o registraciji stranih agenata (FARA), jasno je naznačeno da su glavni ciljevi njihovog lobiranja ukidanje sankcija, promjena američkog pristupa prema Dejtonu i slabljenje uloge međunarodnih institucija koje nadziru njegovu provedbu.
Ovakav razvoj događaja dodatno ohrabruje domaće nacionalističke elite u Bosni i Hercegovini, prije svega Milorada Dodika i Dragana Čovića, koji već godinama zagovaraju preuređenje zemlje u tri etničke jedinice. Iako se ta ideja u javnosti često predstavlja kao oblik federalizacije ili ostvarivanje ravnopravnosti naroda, u praksi bi dovela do još dubljih etničkih podjela i otvorila prostor za novu destabilizaciju države.
Ako se ovaj potez pokaže kao početak šireg političkog trenda, to bi značilo da Sjedinjene Države odustaju od dosadašnje politike podrške Dejtonskom okviru i vladavini prava. Time bi se dodatno proširio prostor za djelovanje etnonacionalističkih struktura, dok bi građani Bosne i Hercegovine ostali taoci politike straha, korupcije i podjela.
U konačnici, ukidanje sankcija ne djeluje kao korak ka stabilnosti, već kao upozoravajući signal da pragmatični i ideološki interesi počinju nadvladavati principe na kojima je mir u Bosni i Hercegovini više od dvije decenije počivao.