Brisel – U najnovijem Izvještaju Evropske komisije o napretku BiH za 2025. godinu, objavljenom u okviru Paketa proširenja, Evropska komisija upozorava na snažan negativan utjecaj Rusije i ulogu Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) u opstrukciji evropskog puta Bosne i Hercegovine.
Prema navodima izvještaja, Rusija se u dokumentu spominje više puta, i to uglavnom u kontekstu blokada i nesprovođenja restriktivnih mjera koje se odnose na agresiju na Ukrajinu.
Veze RS s Rusijom
Evropska komisija ističe da se Bosna i Hercegovina formalno uskladila sa stavovima Evropske unije u vanjskoj, sigurnosnoj i odbrambenoj politici, ali da se provođenje restriktivnih mjera u praksi otežava zbog političkih odluka vlasti u Republici Srpskoj.
“Ministarstva i institucije pod kontrolom SNSD-a intenziviraju saradnju s ruskim partnerima. Vlasti Republike Srpske održavaju kontakte s ruskim strukturama na najvišim nivoima”, navodi se u izvještaju.
Komisija podsjeća da preporuke iz prethodne godine nisu provedene te apeluje na Bosnu i Hercegovinu da dosljedno primjenjuje restriktivne mjere i ograniči prostor za strane informacione utjecaje (FIMI).
Stavovi prema agresiji na Ukrajinu
U dokumentu se naglašava da političko rukovodstvo Republike Srpske otvoreno podržava ruske poteze protiv Ukrajine.
“Institucije pod kontrolom SNSD-a i dalje ne sprovode mjere prema Rusiji i Bjelorusiji”, navodi Evropska komisija.
BiH još nije uvela zabranu letova iz Rusije niti obustavila emitovanje ruskih državnih medija. Kao poseban problem istaknuti su i memorandumi potpisani s ruskim institucijama, uključujući Rosstandart, koji se nalazi na listi sankcionisanih subjekata EU.
Cvijanović i Dodik pomenuti imenom
Evropska komisija eksplicitno navodi da je članica Predsjedništva BiH Željka Cvijanović zagovarala “neutralan pristup” prema ratu u Ukrajini, dok je Milorad Dodik javno podržavao Moskvu, čime je, prema ocjeni Komisije, usporeno donošenje evropskih odluka i usklađivanje BiH s politikom Evropske unije.
Medijski utjecaj i vizni režim
Komisija upozorava i na kontinuirano širenje ruskih narativa putem javnog servisa RTRS, naročito u izvještavanju o evropskim integracijama i ratu u Ukrajini.
Takođe, institucije BiH pozvane su da ukinu bezvizni režim s Rusijom, Kinom, Katarom, Turskom, Azerbejdžanom i Kuvajtom, jer takva politika, kako se navodi, “nije usklađena s pravnom stečevinom EU”.
Energetska ovisnost
Evropska komisija naglašava da je BiH i dalje u potpunosti zavisna od ruskog gasa, te insistira na usvajanju novog zakona o razdvajanju operatora sistema, u skladu s trećim energetskim paketom EU.
Zaključak Evropske komisije
Evropska komisija zaključuje da rukovodstvo SNSD-a i saradnja s ruskim strukturama predstavljaju jednu od najvećih prepreka napretku Bosne i Hercegovine ka članstvu u Evropskoj uniji.
“Takvi odnosi utiču na suverenitet, pravnu sigurnost i političko usklađivanje BiH s politikama EU”, navodi se u završnom dijelu izvještaja.